والدين سخت گير معمولا علت رفتارهاي خود را نگراني براي آينده فرزند مطرح مي‌كنند. غافل از اينكه دلايل رفتارهاي سختگيرانه عميق‌تر از يك نگراني است. والدين نقش مهمي در زندگي فرزندان خود در هر زمينه اي بازي مي‌كنند. آنها هميشه بهترين چيزها را براي فرزند خود مي‌خواهند و در اين زمينه تلاش مي‌كنند. اما گاهي در اين تلاش ها زياده روي كرده و شرايط را براي فرزندان سخت مي‌كنند. سخت گيري با مفاهيم زيادي تداعي مي‌شود كه والدن در تشخيص آنها ناتوان اند. اين موضوع زندگي كودك را هم تحت تاثير قرار داده و پيامدهايي ايجاد خواهد ك

منبع: والدين سخت گير | با پدر و مادر سختگير چه كنيم؟

والدين سخت گير

همه والدين شيوه فرزندپروري خود را منطقي مي‌دانند و در برابر تغيير آن مقاوت مي‌كنند. سخت گيري در واقع نوعي از فرزندپروري است كه فرزندان را تحت فشار زيادي قرار مي‌دهد. گاهي كودكان براي رهايي از فشارهاي والدين سخت گير خود دست به كارهايي مي‌زنند كه جبران ناپذير است. آنان تربيت اصولي را با قوانين شديد و راديكال اشتباه مي‌گيرند و فرزند خود را نيز مورد آزار قرار مي‌دهند.

نشانه هاي والدين سخت گير

اينگونه والدين، به راحتي قابل تشخيص هستند. چراكه فردي كه نسبت به فرزند خود انعطاف نشان نمي‌دهند؛ در روابط خود با ديگران نيز سخت گير و متوقع است. در اين قسمت برخي از نشانه هاي والدين سخت گير را ذكر خواهيم كرد.

??هميشه در حال وضع قوانين مختلف هستند.

??از فرزندان خود توقع پيروي كوركورانه دارند.

??انتقاد پذير نيستند و ارتباط موثري با فرزند خود ندارند.

??به هر بهانه اي به فرزند خود توهين كرده و او را تحقير مي‌كنند.

متوقع اند.

??از تنبيه هاي بدني و رواني استفاده مي‌كنند. 

والدين سخت گير خوب يا بد؟

توجه به اين نكته ضروري است كه سخت گيري با اقتدار متفاوت است. در سبك فرزندپروري، والدين به اقتدار نياز دارند و بايد بتوانند فرزند خود را تا حدي كنترل كنند. اما سخت گيري به معني محدود كردن فرزند بدون دليل است. در واقع اقتدار با استبداد فرق دارد و والدين بايد اين موضوع را در نظر بگيرند. فرزندان در هر سني به آزادي عمل و حريم شخصي نياز دارند. اگر اين مفاهيم از آنان سلب شود در فرايند رشد آنها اختلالاتي ايجاد خواهد شد. در ضمن اينگونه رفتار كردن نيز براي خود والدين نيز عوارضي خواهد داشت.

از طرفي ديگر، اگر كودك بتواند از اين شرايط به سلامت گذر كند شايد در برخي از زمينه ها نسبت به ديگران موفق تر باشد. براي مثال بسياري از ورزشكاران يا حتي دانشمندان موفق در مصاحبه هاي خود مطرح كرده اند كه دستاوردهاي خود را مديون والدين سخت گير خود هستند كه آنها را مجبور به تلاش بيشتر كرده اند. اما اين نكته را در نظر بگيريد كه براي شكوفايي فرزندان از روش هاي ديگري نيز مي‌توان بهره برد.

چرايي پديدايي والدين سخت گير

اينكه چرا والدين نسبت به فرزندان خود سخت گير مي‌شوند به عوامل زيادي بستگي دارد. در بيشتر موارد والدين سخت گير، خود قرباني رفتارهاي مستبدانه والدين خود بوده اند و مي‌خواهند انتقام خود را از فرزندانشان بگيرند. يا رفتار كردن به نحوي ديگر را نياموخته اند. در غير اين صورت با مشاهده ديگر والدين يا حتي سركشي فرزندان خود، تصميم به سخت گيري مي‌گيرد. كه در هر صورت، اين روش جواب نخواهد داد و محصول آن چيزي جز رفتارهاي نامناسب فرزندان نخواهد بود. 

كمالگرايي والدين علت ديگري است كه آنها را به سمت رفتارهاي سختگيرانه سوق مي‌دهد. در واقع آنان به دليل انتظار بيش از حدي كه از خود يا فرزندشان دارند مدام در حال كنترل ميزان پيشرفت يا مقايسه او با ديگران هستند.

 تاثيرات والدين سخت گير در زندگي فرزندان

معمولا فرزندان در مواجه با والدين سخت گير خود به دوگونه رفتار مي‌كنند. آنها يا تبديل به دروغگوهايي حرفه اي شده كه مي‌توانند والدين خود را گول بزنند و يا هيچ چيز از معني زندگي درك نخواهند كرد. در واقع تحقيقات حاكي ازآنند كه اين شيوه خروجي خوبي نخواهد داشت. در اين قسمت برخي از تاثيرات رفتارهاي سختگيرانه را مورد بررسي قرار خواهيم داد.

?اختلالات رواني

بدون شك يكي از تاثيرات مهم والدين سخت گير، بر روان فرزندان است. اين شيوه باعث بروز طيف وسيعي از اختلالات رواني در فرزندان خواهد شد. افسردگي، گوشه گيري وانزوا، اضطراب زياد، عدم اعتماد به نفس وجرات مندي، چند نمونه از اين مشكلات هستند. اينگونه والدين هيچ گاه به فرزند خود اجازه اشتباه كردن را نداده اند به همين دليل در صورت بروز كوچك ترين اشتباهي سرخورده و نااميد مي‌شوند. همچنين بيشترافرادي كه داراي اختلال شخصيت ضداجتماعي هستند؛ توسط والدين سخت گير پرورش يافته اند.

?عدم شكل گيري هويت

وقتي فرزندان در هر شرايطي فقط از والدين سخت گير خود پيروي مي‌كنند يا اصلا اجازه انجام كاري را ندارند؛ متوجه علايق و سلايق خود نخواهند شد. تصميم گيري در سرايط مختلف است كه هويت ما را شكل مي‌دهد. اما در اين خانواده ها، فرزندان استقلال فكري و نظر شخصي ندارند و در هر موردي بايد از والدين كمك بگيرند.

?شكل گيري باورهاي اشتباه

رفتارهاي مستبدانه والدين سخت گير، بر فرزند هم تاثير گذاشته و او نيز به مرور اين عقايد خشك را مي‌پذيرد. در واقع قبول مي‌كند كه واقعيت همين است و ديگران نيز بايد اينگونه رفتار كنند. اين موضوع به دليل تقليد فرزندان از والدين خود پديد مي‌آيد. اين دسته از والدين به كودكان شان القا مي‌كنند كه فقط نظر آنها درست است و حق پرسشگري را از اومي‌گيرند. فرزندان مي‌پذيرند كه در هيچ موردي حق اعتراض ندارند.

?طرد توسط همسالان

كودكاني كه از تحت تاثير رفتارهاي والدين سخت گير رفتارهاي سختگيرانه از خود نشان مي‌دهند؛ معمولا دوستان زيادي ندارند و از طرف همسالان خود طرد مي‌شوند. معمولا اين فرزندان هوش هيجاني كمتري دارند و قادر به برقراري رابطه با ديگران نيستند.  آنها از لحاظ اجتماعي سازگاري كمتري با ديگران و محيط دارند. اين موضوع در روابط عاطفي آنان نيز تاثير خواهد گذاشت.

چگونه با والدين سخت گير خود رفتار كنيم؟

اگر به سني رسيده ايد كه توانايي تصميم گيري در مورد مسائل خود را داريد و حتي از لحاظ مالي مستقل هستيد؛ وقت آن رسيده كه در اين مورد با والدين سخت گير خود صحبت كنيد. احتمالا رفتارهاي آنها تا اخر عمر شما ادامه خواهد داشت و دست از سخت گيري در مورد شما برنمي‌دارند. اما سعي كنيد با رفتارهاي قاطعانه و صحيح، به آنها نشان دهيد كه مستقل شده ايد و توانايي كنترل اوضاع را داريد. هرگز به آنها بي احترامي نكرده و سعي كنيد آنها قانع كنيد كه رفتارهايشان اشتباه است. حتي مي‌توانيد آنها را به مشاوره گرفتن تشويق كنيد يا خود نيز براي از بين بردن عوارض اين رفتارها از روانشناس كمك بگيريد.

سخن پاياني

طبيعي است كه فرزندان والدين سخت گير با آنان راحت نباشند و ارتباط خوبي با آنان نداشته باشند. آنها هيچ گونه اهميتي به احساسات و عواطف فرزند خود نيستند و با زياده خواهي او را در رقابتي هميشگي با ديگران قرار مي‌دهند. قربانيان اصلي اين ماجرا فرزندان هستند؛ و حتي راهي براي نجات از اين شرايط نيز ندارند. اما با گذر زمان و استقلال آنها، احتمالا از شدت اين رفتارها كاسته خواهد شد و حتي افراد مي‌توانند از روانشناس نيز كمك بگيرند.

براي دريافت مشاوره در زمينه والدين سخت گير مي توانيد با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي آواژه از طريق شماره  02191002360 تماس بگيريد

سوالات متداول