درمان اختلال شخصيت مرزي Borderline personality disorder با استفاده از تكنيك‌هاي مختلف امكان پذير است. اما به دليل عدم آگاهي از نشانه‌ها، بسياري قبل از مراجعه به متخصص روانشناسي در حل مشكلات رفتاري ناشي از شخصيت مرزي مايوس شده و شخصيت فرد را ذاتي و يا غيرقابل تغيير مي‌پندارند. در حالي كه با مراجعه به متخصص به شما و اطرافيان‌تان كمك مي‌شود تا زودتر ريشه هاي مشكل را پيدا كرده و در جهت رفع آن روش‌هاي موثر به كار بگيريد. در ادامه انواع روش هاي درمان شخصيت مرزي را شرح داده‌ايم.

منبع: درمان شخصيت مرزي

اهداف درمان شخصيت مرزي

هدفِ درمان اختلال شخصيت مرزي شامل برقراري روابط بين فردي با ثبات رفتاري، ايحاد ثبات رفتاري و آموزش چگونگي غلبه بر عواطف و هيجانات پرنوسان مي‌شوند. متخصص مي‌داند كه رسيدن به تمامي اين اهداف به يكباره ممكن نيست پس با توجه به وضعيت بيمار آن‌ها را اولويت بندي كرده و براي رسيدن به آن‌ها برنامه ريزي هاي لازم را انجام مي‌دهد.

تشخيص bpd

تشخيص اين اختلال حتما بايد توسط متخصص بهداشت روان انجام شود. چون شخصيت مرزي ممكن است با بسياري از اختلالات ديگر مثل اختلال دوقطبي اشتباه گرفته شود. به همين دليل خيلي مهم است كه توسط روانشناس يا روان پزشك تشخيص درست داده شود. تشخيص bpd عموما در بزرگسالان انجام مي‌شود و در كودكان و نوجوانان كمتر تشخيص اختلال شخصيت مرري داده مي‎شود. چرا كه احتمالا نشانه هاي ظاهر شده در سنين پايين و نوجواني با افزايش سن و بلوغ از بين برود. براي آشنايي بيشتر با نشانه هاي اختلال شخصيت مرزي كليك كنيد.

طول دوره درمان شخصيت مرزي

طول دوره درمان bpd به صورت بلند مدت است، اما طول اين دوره براي هر كس به دلايل مختلفي مثل درمان پذيري و شدت اختلال متفاوت مي‌باشد. طول جلسات عموما از يك سال تا سه سال خواهد بود. شايد فكر كنيد اين زمان طولاني است، اما در نظر داشته باشيد كه اختلالات شخصيت ريشه در تربيت و حوادث اوليه زندگي فرد دارند و تغيير دادن آن‌ها و ايجاد بينش در بيمار زمان بر خواهد بود. براي آشنايي بيشتر درباره اختلالات شخصيت دسته b كليك كنيد.

چه زماني بايد درمان شخصيت مرزي را شروع كرد؟

درمان اختلال شخصيت بايد خيلي سريع بعد از تشخيص اختلال انجام شود، چون هرچقدر كه شروع درمان اين اختلال بيشتر طول بكشد درمان بيماري ببشتر طول مي‌كشد و سخت‌تر مي‌شود. و اما نكته اي كه بايد بدانيد اين است كه روش هاي درمان اختلالات شخصيت براي ساير ناسازگاري هاي رفتاري و شناختي مفيد هستند و شما نيازي نيست كه براي دريافت خدمات روان درماني حتما تشخيص قطعي بگيريد.

شيوه هاي درمان شخصيت مرزي

رفتاردرمان ديالكتيكي

موثرترين روش درماني براي اختلال شخصيت مرزي رفتار درماني ديالكتيكي است و اين روش فقط مختص به اين اختلال است. اين روش درماني براي كم‌كردن تعداد دفعاتي است كه فرد رفتارهاي ويرانگر دارد. و هدف بهبودبخشيدن توانايي فرد نسبت به هيجانات آزاردهنده و تكانشي است كه شخصيت مرزي را دچار مشكلات متعدد مي‌كند.

بااستفاده ازاين روش مي‌توان احساسات و هيجانات را كنترل كرد. اين روش باعث بهبود روابط ميان فردي مي‌شود و درمان ديالكتيكي روش حمايتي و شناختي و رفتاري را ادغام‌ مي‌كند. اين ويژگي‌هاي كليدي در درمان‌ديالكتيكي عبارتند از: حمايت مداري، شناخت محوري و همكاري.

اين‌روش درماني را مي‌توان هم به صورت گروهي و هم به صورت فردي اجرا كرد. مهارت هاي مهمي را از طريق رفتار درماني ديالكتيكي مي‌توان ياد گرفتِ مثل افزايش هوشياري فراگير، اثربخشي ميان فردي، پذيرش پريشاني و تعديل احساسات.

طرحواره درماني يا اسكيما تراپي شخصيت مرزي

طرحواره درماني يكي از روش هاي موثر براي درمان اختلال شخصيت مرزي است. در اين روش با حذف الگوهاي غلط، فردبه سمت ذهنيت سالم‌بزرگسال هدايت مي‌شود. طرحواره درماني مراحل مختلفي دارد كه در ادامه شرح داده‌ايم.

برقراري رابطه و جمع اوري اطلاعات

روان درمانگر بايد با مراجع ارتباط خوبي بگيرد. او بايد بسيار با احتياط باشد چون در رابطه با افراد مبتلا به bpd اين‌افراد به صورت دم‌دمي مزاج رفتار مي‌كنند و روابط با آن‌ها بسيار متزلزل و بي ثبات هست و ممكن‌است هر لحظه روابط ازهم‌بپاشد. به همين دليل بايد دقت كرد تا روابط به شكل خوبي پيش رود. اگر روابط خوب پيش نرود ممكن است مراجع جلسات درمان را ترك كند، شما بايد نيازهاي مراجع را كه تا به امروز درك و بر،ورده نشده است را درك كنيد و تا حد امكان برآورده نماييد.

سنجش و ارزيابي

در اين قسمت روان درمانگر نبايد به صورت مستقيم درباره طرحواره هاي مراجع ازاو سوال كند بلكه بايد از ذهنيت او آگاه شد. در اين روش از مشاهده باليني به روش مشاهده يانگ و ذهنيت يانگ استفاده مي‌شود.

شرح منطق درمان

در قسمت شرح منطق درمان بايد بسيار محتاطانه حركت كنيم، چون در اين بخش هر لحظه ممكن است مراجع جلسات درمان را قطع كند. ما نبايد خيلي سريع حركت كنيم و به جلو برويم چون باعث مي‌شود كه مراجع احساس پوچي و ياس كند. بعد از تشخيص ذهنيت او، آرام مراجع را با ذهنيت‌هاي خودش روبرو مي‌كنيم.

درمان علائم مرتبط با اختلال

با استفاده از آموزش تنظيم هيجان و ذهن‌اگاهي به درمان علائم‌ مرتبط مي‌پردازيم. اين بخش بسيار اهميت دارد چرا كه به او كمك مي‌كند تا عملكرد بهتري در امور مختلف زندگي داشته باشد.

تغيير الگوي رفتار

روان درمانگر‌ درجلسات درمان بايد كمك كند تا مراجع الگوي رفتاري خود را تغيير دهد‌. براي اين كار متخصص بايد ارتباط محكمي با مراجع داشته باشد و محتاطانه الگوهاي رفتاري او را جايگزين نمايد.

خاتمه جلسات درمان

هيچ‌وقت درمان افراد مبتلا به اختلال شخصيت مرزي به پايان نمي‌رسد. آن‌ها بهتر است در دوره هاي زماني كه درمانگر معين كرده به جلسه درمان برگردند تا الگوهاي رفتاري او برگشت پيدا نكنند.

دارو درماني شخصيت مرزي

دارودرماني هيچ‌وقت جزو بهترين گزينه‌ها براي درمان اين اختلال نبوده و هيچ وقت هم داروي به صورت اختصاصي براي bpd ساخته نشده است. اما مي‌توان براي كاهش نشانه‌هاي شخصيت مرزي از داروهاي ضدروان پريشي، داروهاي ضد افسردگي و داروي هاي تثببت‌كننده خلق وخو استفاده كرد. اگر چه اين داروها توسط روانپزشك به صورت روتين تجويز مي‌شود، اما بايد به اين‌موارد توجه داشت كه استفاده ازاين دارو ها باعث اعتياد‌ و سو مصرف نيز مي‌شوند.

يك مورد مهم ديگر اينكه خيلي وقت ها داروهاي تجويز شده براي اختلال شخصيت مرزي به همراه مشروبات الكلي و مواد مخدر منجر به قطعي كردن تصميم به خودكشي خواهد شد.

هنر درماني

هنردرماني عبارت است از كاربرد درماني عناصر سمعي و بصري هنر كه با بهبود تعارض هاي درون فردي، بين فردي و جامعه مي‌تواند سازگاري فرد را ارتقا داده و پلي ميان تجربيات دروني و بيروني او به وجود آورد. اين روش به عنوان يك روش مكمل استفاده مي‌شود نه يك روش مجزا و كامل. در هنردرماني از حركات موزون، تئاتر درماني و موزيك درماني استفاده مي‌شود. اين جلسات به صورت گروهي برگزار مي‌شوند.

البته اين روش براي افرادي كه داراي اين اختلال به صورت خفيف هستند مفيد است نه براي كساني كه بااين اختلال به صورت عميق دست و پنجه نرم مي‌كنند.

بستري شدن

درمواردي كه علائم بيماري بسيار زياد باشد و امكان آسيب رساندن بيمار به خود و بقيه اطرافيان وجود داشته باشد، بستري كردن بهترين گزينه پيش رو هست و با بستري كردن مي‌توان درمان شديدتري روي افراد مبتلا بهbpd اعمال كرد.

براي دريافت مشاوره در زمينه شخصيت ها مي‌توانيد در ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي آواژه تماس حاصل نماييد.

منبع: درمان شخصيت مرزي