اختلال شخصيت مرزي كه ويژگي هاي اصلي آن ناپايداري خلق و عاطفه است، در صورت عدم درمان ممكن است تبديل به يك اختلال روانپريشي تمام عيار شود. محيط زندگي و عوامل ژنتيكي از مهم ترين عوامل ايجاد كننده اين اختلال هستند كه رواندرمانگر با بررسي عوامل زمينه اي هر بيمار مي‌تواند ريشه هاي بيماري را كشف كرده و براي بهبودي به او كمك كند. با شناخت علائم و نشانه هاي اين اختلال شما مي‌توانيد در ارتباط با اين شخصيت سبك رفتاري مناسب‌تري اختيار كرده و از آسيب‌هاي آتي جلوگيري كنيد. در ادامه به طور كامل به بررسي اين اختلال پرداخته‌ايم. در صورت وجود هر نوع سوال مي‌توانيد از خدمات مشاوره تلفني استفاده نماييد.

منبع: اختلال شخصيت مرزي

اختلال شخصيت مرزي

اختلال شخصيت مرزي Borderline personality disorder (BPD) يكي از اختلالات مهم و اساسي در روانشناسي است. افراد مبتلا به اين اختلال در تنطيم هيجان و عواطف خود با مشكل روبرو هستند و خلق آن‌ها ثبات ندارد، خيلي زود و بي دليل از كوره در مي‌روند و خشم زيادي از حد معمول از خود نشان مي‌دهند و بسيار تكانشي رفتار مي‌كنند. در ادامه علائم اين اختلال را به طور كامل شرح داده‌ايم. اما بايد در نظر داشته باشيد كه ويژگي هاي شخصيتي بر روي يك طيف درجه بندي مي‌شوند، يعني شدت و تعداد علائم ممكن است براي همه مبتلايان يكسان نباشد.

علائم اختلال شخصيت مرزي (BPD)

تشخيص شخصيت مرزي بر عهده متخصصين است و شما با مشاهده علائم زير بهتر است به روانشناس مراجعه نماييد.

در خلق و عواطف فرد نوسان وجود دارد، براي مثال او در يك زمان شما را دوست دارد، اما در يك بازه زماني كوتاه به خاطر موضوعي ساده و پيش پا افتاده نسبت به شما احساس تنفر پيدا مي‌كند.

و در نوسانات خلق در يك لحظه حالش خوب نيست و احساسات منفي دارد. در لحظه‌اي ديگر حالش خوب و پرانرژي هست. اين مورد شبيه به نشانه‌هاي دوقطبي هست، اما آنچه اين دو اختلال را از هم متمايز مي‌كند، شدت بالاي نوسانات در اختلال دوقطبي است.

شخصيت مرزي به شدت احساس پوچي و بي ارزشي دارد و هويت خود را در هويت اطرافيان جستجو مي‌كند.

شخصيت‌مرزي‌ها در برابر استرس، غم و ناراحتي احساسات منفي شديدتري را تجربه مي‌كنند. اغلب از رويدادها و حوادثي كه باعث غم‌ و استرس مي‌شود دوري مي‌كنند و تلاش دارد تا بااين حوادث روبرو نشوند. اين افراد دربرابر اين رويدادها ممكن است خيلي زود دست به خودكشي يا خودزني بزنند، اين كار آن‌ها به دليل رنج روحي شديدي است ريشه در علل به وجود آمدن اختلال شخصيتي‌شان دارد.

يكي ديگر از ويژگي‌هاي رايج در اين شخصيت، دمدمي مزاج و پرتوقع بودن‌شان است.

علت بروز اختلال شخصيت مرزي

عوامل ژنتيكي و زيستي نقش بسياري در بروز اختلال شخصيت مرزي دارند. براي مثال مشكلاتي در بادامه و قشر پيش پيشاني در بروز اختلالاتي در پردازش و تنظيم هيجانات نقش دارند. و يا ناهنجاري‌هايي كه در انتقال دهنده هاي عصبي و هورمون‌هايي كه تنظيم كننده پاسخ هيجاني و حساسيت به درد هستند، مي‌توانند منجر به بروز اين اختلال‌شخصيت بشوند.

عوامل اكتسابي و محيطي نيز به اندازه عوامل ژنتيكي در اين اختلال تاثيرگذار هستند. در واقع تجربه‌هاي دوران كودكي و ارتباط ما با والدينمان و محيطي كه در آن بزرگ شده‌ايم، در شكل گيري شخصيت سالم و يا ناسالم نقش دارند. مثل تجربه‌هاي آسيب زا در كودكي، مشكلات زناشويي و كودكاني كه داراي دلبستگي ناايمن بوده‌اند، احتمال بيشتر ابتلا وجود دارد.

راه هاي تشخيص اختلال شخصيت مرزي

در اين اختلال فرد بايد حداقل ۵ رفتار از نه رفتار كه نشان دهنده اين اختلال هستند را داشته باشند. اين رفتارها به شرح زير هستند.

خرج كردن بدون كنترل، بعضي وقتا احساس پارانويا دارند، رفتارهاي جنسي پرخطر و تكانشي دارند، احساس پوچي و بي ارزشي، عدم كنترل خشم، اختلال و سرگرداني هويت، بي‌ثباتي عاطفي، رانندگي بي باك، خودزني و اقدام خودكشي.

نحوه برخورد مناسب با بيمار دچار شخصيت‌مرزي

شما در وهله اول سعي كنيد درباره اين اختلال از منابع مختلف اطلاعات جمع كنيد.

به شخصيت مرزي احترام بزاريد، تا عزت نفس‌شان تقويت كنيد. فردي كه مبتلا به اختلال شخصيت مرزي است بسيار آسيب پذير است و تنها شدن براي اين افراد به معني طرد شدن و كنارگذاشتن تلقي مي‌شود؛ پس هيچ وقت آن‌ها را تنها نزاريد، همواره دركنارشان باشيد و ياريگرشان باشيد. (البته منظور اين نيست كه مثلا چند ساعت تنها در خانه نماند، بلكه منظور اين است كه در موقعيت هاي مختلف به خصوص در زمان تصميم گيري ها او را تنها نگذاريد).

با او وقت بگذرانيد، سعي كنيد روزها و خاطرات خوشي با او بسازيد. اعتماد فرد را جلب كنيد تابه شما اعتماد داشته باشيد و احساس طردشدن از طرف شما را نداشته باشد.

درمان اختلال شخصيت‌مرزي

براي درمان اين اختلال در موارد شديد، گاهي از دارو استفاده مي‌شود. در كنار دارو درماني حتما بايد فرد و خانواده او جلسات مشاوره را بگذرانند. براي درمان اين اختلال رفتار درماني ديالكتيكي بيشترين تاثير را دارد. در اين روش درمانگر باليني مراجعان را همان‌گونه كه هستند مي‌پذيرند، اما با افزايش توانايي فرد براي مقابله با ناراحتي‌ها، درمان‌هاي حمايتي و شناختي_رفتاري با هدف كم كردن اعمالي كه باعث آسيب رساندن به خود است انجام مي‌پذيرد.

متخصصاني كه از روش ديالكتيكي استفاده مي‌كنند با روشي به اسم ذهن‌آگاهي به مراجعان آموزش سالم زندگي كردن را مي‌دهند. تا هيجانات و رفتار خود را به كمك عقل و شهودشان در برابر مشكلات كنترل كنند‌.

شيوع اختلال شخصيت مرزي

آمار دقيقي وجود ندارد، اما براساس آمارهاي به دست آمده ميزان شيوع اختلال شخصيت مرزي حدود ۶ درصد است‌.و برخلاف باوري كه قبلا وجودداشت كه معتقد بودند شيوع اين بيماري در مردان كمتر از زنان است ،شيوع اين اختلال بين زنان و مردان برابر است.

خطرات شخصيت مرزي براي اطرافيان

اگر يكي از اطرفيان فرد مبتلا به اختلال شخصيت مرزي هستيد، متوجه مي‌شويد كه اين افراد از رفتارهاي شما بيشتر از حد معمول ناراحت و خشمگين مي‌شوند و پرخاشگري زياده از حدي دارند مي‌كنند. اين واكنش‌ها به شما احساس گناه مي‌دهد. پس هر روز سعي مي‌كنيد رفتارتونو تغيير بديد و جوري رفتار نكنيد كه او ناراحت بشود. اما هر چه بيشتر تلاش كنيد او باز هم طي نوسانات خلقي‌اش شما را هدف خشمش قرار مي‌دهد.

وقتي از او دور شويد، او به خودش آسيب زده و اين گونه احساس گناه و ترحم را در شما زياد مي‌كند. پس رابطه عاطفي اين شخصيت‌ها پرتلاطم بوده و شريك عاطفي را به شدت خسته و مايوس مي‌كنند.

ساير اختلالات همراه با BPD

اختلال شخصيت مرزي عموما با اختلال‌هاي رواني ديگري مثل اضطراب و افسردگي، اختلال سو مصرف مواد و الكل، استرس پس از سانحه، اختلال بيش فعالي و نقص توجه و… همراه است.

توصيه هايي براي حفظ سلامت اطرافيان اختلال شخصيت مرزي

زندگي كردن بااين افراد خيلي سخت است و نمي‌توان به تنهايي از پس معضلات و مشكلاتي كه اين اختلال دارد برآمدف پس بايد از ديگران براي مراقبت به اين افراد كمك گرفت. اكثر كساني كه بااين افراد در ارتباط هستند ممكن است دچار احساس تنهايي و خستگي بشوند، پس بايد خيلي مراقب خود باشيد.

اطرافيان حتما بايد گروه هاي دوستي ديگري داشته باشند و با آن‌ها وقت بگذرانند و تفريحاتي بدون حضور اين شخص هم داشته باشند. چرا كه شخصيت مرزي احساس همدلي نسبت به اطرافيان خود ندارد، پس بايد شبكه دوستي و برنامه‌هاي تفريحي خود را داشته باشيد. اين گونه مي‌توانيد از احساس تنهايي، ياس و سرخوردگي تاحد امكان جلوگيري كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه شخصيت ها مي‌توانيد در ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي آواژه تماس حاصل نماييد.

منبع: اختلال شخصيت مرزي