پرخوري عصبي يا بوليميا نوعي اختلال در خوردن و يا مكانسيمي در مقابله با استرس محسوب مي‌شود. افراد براي كنترل استرس خود از روش هاي مختلفي استفاده مي‌كنند. پرخوري عصبي نيز يكي از اين روش ها است كه نه تنها موجب كاهش اضطراب افراد نمي‌شود؛ بلكه عوارض زيادي را نيز براي آنها ايجاد خواهد كرد. در واقع هنگام شروع اين رفتار هيچ گونه احساس گرسنگي وجود ندارد؛ بلكه فقط به دليل عوامل رواني اين اتفاق مي‌افتد. در اين نوع از پرخوري فرد بيش از اندازه و در مدت زمان كوتاهي، غذا مي‌خورد. اين رفتار گاهي چندبار در هفته نيز تكرار مي‌شود. اختلالات خوردن بسيار تحت تاثير سلامت روان و ديگر اختلالات هستند. 

منبع: پرخوري عصبي | سريعترين راه درمان پرخوري عصبي

پرخوري عصبي

پرخوري عصبي نوعي الگوي غذايي نامناسب است كه انواع مختلفي نيز دارد. در واقع اين افراد به غير از سه وعده غذايي، هر زمان كه درطول روز دچار استرس شوند؛ به صورت افراطي شروع به غذا خوردن مي‌كنند. معمولا آمار ابتلا به اين اختلال در ميان زنان بالاتر است و همچنين در سنين نوجواني نيز بيشتر ديده مي‌شود.

اين دسته افراد معمولا وزن طبيعي داشته اما به شدت خود را در مورد شكل بدني و ظاهرشان مورد قضاوت قرار مي‌دهند. اعتماد به نفس پاييني دارند و يا با افسردگي دست و پنجه نرم مي‌كنند.

علت پرخوري عصبي چيست؟

هنوز علت مشخصي براي پرخوري عصبي وجود ندارد. اما مجموعه اي از عوامل ژنتيكي و محيطي مي‌توانند در آن دخيل باشند. در واقع اصلي ترين علت اين اختلال نداشتن مهارت كنترل اضطراب است. چراكه اگر افراد بتوانند در موقعيت هاي مختلف اضطراب خود را كنترل كنند؛ به اين بيماري دچار نخواهند شد. به طور كلي برخي از علل پرخوري عصبي در افراد شامل موارد زير مي‌شود.

🔴علل جسماني

علاوه بر تاثير ژنتيك و وراثت بر پرخوري عصبي، شواهد حاكي از آنند كه هورمون ها نيز در اين موضوع موثر هستند. براي مثال سروتونين يكي از هورمونهاي موثر در رفتارهاي نامنظم غذاخوردن است. هورمون هاي جنسي در زنان هم شايد بروز رفتار پرخوري شوند. براي مثال بيشتر زنان مبتلا به سندروم پلي كيستيك، بي نظمي در اشتها را تجربه خواهند كرد.

🔴عوامل محيطي

محرك هاي محيطي و عوامل اجتماعي و فرهنگي تاثير زيادي بر تصوير بدني و همچنين اختلالات خوردن دارند. در واقع رسانه ها براي افراد معيارهاي زيبايي را تعيين مي‌كنند و هركسي كه مانند آنها نباشد؛ زيبا نيست. به دليل حساسيت سن نوجوانان و تاثيرپذيري آنها از رسانه ها، پرخوري عصبي در آنها بيشتر ديده مي‌شود.

همچنين برخي از تحقيقات نشان دهنده رابطه بين سواستفاده جنسي با پرخوري عصبي هستند. همچنين اين رفتار بعد از تجاوز جنسي بيشتر از بي اشتهايي عصبي ديده مي‌شود. حتي در اين مورد هم پرخوري عصبي، حاصل از استرس بعد از تجاوز جنسي است.

تشخيص پرخوري عصبي

قطعا براي پيگيري و شروع فرايند درمان، در ابتدا بايد تشخيص دقيق پرخوري عصبي صورت گيرد. طبق معيارهاي تشخيصي آخرين نسخه كتابچه راهنماي تشخيصي آماري DSM، دوره هاي تكراري پرخوري در كه فرد بدون اراده شروع به غذا خوردن مي‌كند و با اقدامات نامناسب براي جلوگيري از افزايش وزن همراه است؛ يكي از معيارهاي تشخيص خواهد بود.

اين رفتارها بايد حداقل يكبار در هفته و در طول سه ماه بدون هيچ گونه وقفه اي اتفاق بيافتد. معمولا در پرخوري عصبي، رفتار پاكسازي بيشتر اتفاق مي‌افتد. به اين معنا كه فرد بعد از خوردن مقدار زيادي غذا خود را مجبور به استفراغ يا مدفوع كردن مي‌كند. براي مثال داروهاي مسهل ميخورد و يا انگشت در حلق مي كند تا بالا بياورد.

عوارض پرخوري عصبي

پرخوري عصبي نه تنها باعث بروز عوارض جسماني مي‌شود؛ بلكه عواقب رواني نيز براي افراد خواهد داشت. معمولا بيشتر افرادي كه به اين بيماري مبتلا هستند؛ بعد از اين رفتار احساس گناه و پشيماني مي‌كنند و با رفتارهاي اشتباه اينكار را جبران مي‌كنند. برخي از عوارض اين اختلال شامل موارد زير مي‌شود.

◀مشكل فشارخون

◀بيماري هاي قلبي عروقي

◀چاقي

◀سردردهاي ميگرني

◀اختلال در خواب

◀مشكلات گوارشي

◀پوسيدگي دندانها

درمان پرخوري عصبي

موثر ترين راه براي درمان پرخوري عصبي، افزايش اعتماد به نفس و يا كنترل اضطراب است. اما اين اقدامات به راحتي انجام نمي‌شوند و نياز به كمك يك مشاور و حمايت اطرافيان نيز هست. اين مشكل كاملا درمان پذير بوده و قابل كنترل است. در اين مسير قدم به قدم عمل كرده و از انجام اقدامات افراطي مثل غذاخوردن براي مدت زمان طولاني خودداري كنيد.

⭕شناسايي عوامل استرس زا

در اولين قدم، عوامل استرس زا را شناسايي كنيد. در واقع هميشه به دليل اتفاق و يا محرك خاصي فرد رفتار پرخوري عصبي را آغاز مي‌كند. براي مثال هر زمان كه به امتحانات خود مي‌انديشد؛ استرس زيادي تجربه كرده و غذاخوردن را شروع مي‌كند. بعد از شناسايي اين موضوع بايد نحوه برخورد صحيح با آن را بياموزيد. قطعا با غذاخوردن، در امتحانات موفق نخواهيد شد. پس بايد به طور منطقي فكر كرده و به جاي يخچال، به سراغ كتاب هاي خود برويد.

⭕جايگزيني

پرخوري عصبي را با عادات هاي مفيد ديگري جايگزين كنيد. از طرف ديگر احتمالا در مواقع استرس زا به سراغ موادغذايي محرك و شيرين خواهيد رفت. در اين شرايط نه تنها بايد مواد غذايي را جايگزين كنيد؛ بلكه به طوركلي با بروز اضطراب، خود را به كار ديگري مشغول كنيد. با عوض كردن مواد غذايي با خوراكي هاي سالم، اگر هم مقدار زيادي از آنها را بخوريد؛ عوارض آنها براي بدن، كمتر خواهد بود. پياده روي، كتاب خواندن يا فيلم ديدن، استحمام، صحبت با اعضاي خانواده و مشغول كردن دست ها از راهكارهاي جايگزين براي اين اختلال هستند.

⭕دارودرماني

براي درمان دارويي پرخوري عصبي و همچنين كاهش عوارض آن، بايد به پزشك متخصص مراجعه كنيد. معمولا داروهايي كه در اين زمان تجويز مي‌شوند شامل داروهاي ضدافسردگي ، مهاركننده هاي انتخابي بازجذب سروتونين، بوپروپيون و توپيرامات مي‌شود. از مصرف خودسرانه و يا تغيير دوز اين داروها خودداري كرده و همچنين مصرف دارو را در كنار روش هاي ديگر شروع كنيد. 

⭕مراجعه به روانشناس

اگر موفق به كنترل اضطراب خود نشديد؛ حتما در اين زمينه از يك روانشناس كمك بگيريد. همچنين مشاور با درمان اختلالات همزمان مثل افسردگي احتمال بروز مجدد پرخوري عصبي را كاهش خواهد داد. مشكلاتي مثل كمبود اعتماد به نفس و يا اختلال خود زشت انگاري نيز با كمك روانشناس درمان خواهند شد. او عوامل زمينه ساز و ماشه چكان را در اين اختلال شناسايي كرده و با ارائه تمريناتي از اين بيماري جلوگيري خواهد كرد. 

سخن پاياني

امروزه لاغري و يا داشتن اندامي زيبا، تبديل به يك معضل اجتماعي شده است و افراد از روش هاي غيراستانداردي در اين زمينه استفاده مي‌كنند. اما پرخوري عصبي فقط به دليل لاغري يا چاقي نيست. بلكه برخي از اختلالات روان و يا استرس هاي روزانه نيز، اين مشكل را ايجاد خواهد كرد. در صورت ابتلا به اين مشكل، از كمك گرفتن از پزشك و مشاور خجالت نكشيد و حتما براي درمان اقدام كنيد. متوقف كردن چرخه خوردن مقداري غذا و تخليه آن، كار آساني نيست. اما با كمك راهكارهاي ارائه شده، مي‌توان آن را كنترل كرد.

براي دريافت مشاوره در زمينه پرخوري عصبي مي توانيد با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي آواژه از طريق شماره  02191002360 تماس بگيريد.

سوالات متداول