ماكروسفالي داراي نشانه هايي از همان بدو تولد است. گاهي برخي نوزادان دچار نوعي اختلال در رشد سر هستند به طوري كه سر آن‌ها بزرگ‌تر از حد معمول است. شرايطي كه سر نوزاد بزرگ‌تر از حالت طبيعي است، ماكروسفالي ناميده مي‌شود. داشتن سر بزرگ همواره نشانه بيماري يا مشكل خاصي نيست، در حالي كه در برخي مواردماكروسفالي نشانه يك اختلال مغزي مي‌باشد. تشخيص‌ماكروسفالي به عهده پزشك متخصص است. بهترين روش‌هاي درماني پس از تشخيص‌ماكروسفالي و علت آن به كار گرفته مي‌شود. البته درمان‌هاي موجود گاهي منجر به درمان كامل شده و در بعضي موارد تنها مي‌توان ماكروسفالي را كنترل نمود. براي دريافت خدمات مشاوره كودك كليك كنيد.

منبع: ماكروسفالي | علائم ، علل و درمان ماكروسفالي

ماكروسفالي چيست؟

ماكروسفالي در دسته بيماري‌ها و اختلالات مربوط به سر نوزادان طبقه‌بندي مي‌شود. سر نوزاد در اين اختلال بزرگ‌تر از حد طبيعي است و اندازه سر اين نوزادان از اندازه سر نوزادان طبيعي بيشتر است.

اگر دور سر نوزاد يا محيط سر او بيشتر از صدك ۹۸ باشد يا محيط سر نوزاد بيشتر از دو انحراف استاندارد باشد، تشخيص‌ماكروسفالي گذاشته مي‌شود.

چه عواملي در به وجود آوردن ماكروسفالي نقش دارد؟

معمولا در اغلب مواردماكروسفالي يك بيماري مستقل محسوب نمي‌شود، بلكه ممكن است نشانه‌ي مشكل ديگري مانند ناهنجاري‌هاي مغزي باشد كه با بزرگ شدن سر خود را نشان مي‌دهد. برخي از علل به وجود آورنده‌ماكروسفالي شامل موارد زير است.

عفونت‌ها

عوامل باكتريايي و ويروسي مي‌توانند منجر به ايجاد عفونت در سيستم عصبي نوزاد شوند. عفونت غشاي مغز، مننژيت، آنسفاليت موجب التهاب مغز و بزرگ شدن مغز و در نهايت‌ماكروسفالي مي‌شود.

هيدروسفالي

مايعات مغزي در اختلال هيدروسفالي افزايش يافته و در بطن‌ها و حفره‌هاي مغز جمع مي‌شوند. هيدروسفالي مي‌تواند موجب به وجود آمدن ماكروسفالي شود. مايعات جمع شده در حفرات مغزي به وسيله جراحي خارج مي‌شوند و از اين طريق مي‌توان‌ماكروسفالي را كنترل كرد.

وراثت و ژنتيك

سابقه خانوادگي ابتلا به‌ماكروسفالي مي‌تواند نوع خوش‌خيمي ازماكروسفالي را ايجاد كند. بعضي بيماري‌ها و مشكلات ژنتيكي مانند سندروم سوتوس مي‌توانند موجب بزرگ شدن سر نوزاد و ماكروسفالي شوند. ممكن است ماكروسفالي‌در كودكان مبتلا به اوتيسم ديده شود.

راشيتيسم

كمبود ويتامين D كه در بيماري راشيتيسم ديده مي‌شود، بر رشد اسكلت بدن نوزاد و استخوان سر او موثر است. بنابراين راشيتيسم نيز ممكن‌است موجب ايجاد ماكروسفالي در نوزاد شود.

ضربه و آسيب به سر

اگر شدت ضربه بالاباشد ممكن است موجب خونريزي و تورم مغز شود. كه در اين حالت‌ماكروسفالي موقت ايجاد مي‌شود. اين نوع ماكروسفالي به كمك جراحي كاملا درمان مي‌گردد.

مشكلات مغزي

مشكلات و ناهنجاري‌هايي مانند تومور مغزي، مگالنسفالي يا افزايش غيرطبيعي ماده مغز، هيدرانسفالي يا نبود يكي از نيمكره‌هاي مغز ممكن است باعث ايجاد ماكروسفالي شوند.

علائم كودكان مبتلا به ماكروسفالي

دور سر بزرگ‌تر از صدك ۹۸

رشد سريع سر و رشد كند ساير اندام‌ها

معلوليت ذهني و تاخير در رشد

تاخير در يادگيري

همراه شدن مشكلاتي مانند اوتيسم و صرع و … باماكروسفالي

تشخيص ماكروسفالي

پزشك متخصص پس از بررسي و معاينه فيزيكي نوزاد و زير نظرگرفتن رشد دور سر او مي‌تواندماكروسفالي را تشخيص دهد. علاوه بر معاينه فيزيكي، روش‌هاي ديگري براي تشخيص ماكروسفالي وجوددارد كه در ادامه به آن‌ها اشاره مي‌كنيم. پزشك در معاينه فيزيكي نوزاد علاوه بر اندازه‌گيري دور سر او، به دنبال يك نقطه نرم برآمده در سر نوزاد نيز مي‌گردد.

روش‌هاي تصويربرداري مانند سي‌تي اسكن، MRI، سونوگرافي امكان مشاهده جمجمه را در اختيار پزشك قرارمي‌دهد تا بتواندماكروسفالي را تشخيص دهد. البته سونوگرافي امكان بررسي بافت‌هاي قرارگرفته زير جمجمه را فراهم مي‌كند. در مقابل، سي‌تي اسكن و MRI، تصوير سه بعدي و واضحي از جمجمه آماده مي‌كنند.

نمونه‌برداري از مايع مغزي_نخاعي، آزمايش خون، بي‌حال بودن نوزاد و عملكرد ضعيف او در مكيدن، حساسيت زياد نوزاد، تاخير در فرايند رشد مي‌تواند از علائم كمك‌كننده به تشخيص ماكروسفالي نوزادان باشند.

چگونه مي‌توان ماكروسفالي را درمان كرد؟

تعيين علت به وجود‌آورنده‌ماكروسفالي در انتخاب بهترين روش درمان آن موثر است. توجه‌كنيد اگر ماكروسفالي ناشي از وراثت و ژنتيك باشد، امكان درمان آن وجود ندارد. و فقط مي‌توان آن را تاتدودي كنترل كرد. روش درماني مناسب را پزشك متخصص انتخاب مي‌كند. اين روش‌هاي درماني به شرح زير است.

دارو درماني

در مواردي كه علت ماكروسفالي راشيتيسم باشد، مي‌توان آن را به كمك مكمل‌هاي ويتامين D و مواد غذايي مناسب درمان كرد.

جراحي

با توجه به نوع ماكروسفالي و علت ايجادكننده آن از روش جراحي استفاده مي‌شود. جراحي در برخي موارد موجب درمان كامل‌ماكروسفالي و در برخي ديگر از موارد مانند هيدروسفالي موجب كنترل آن مي‌شود.

براي دريافت مشاوره در زمينه ماكروسفالي كودك مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي كودك و مشاوره روانشناسي آواژه تماس حاصل نماييد.

منبع: ماكروسفالي | علائم ، علل و درمان ماكروسفالي